Antisocijalni poremećaj ličnosti i psihopatija

• Post by: bivanovic
• 27.09.2021.
• Comments off

Sažetak

Antisocijalni poremećaj ličnosti sveobuhvatan je model neprihvatljivog ponašanja koji se prvenstveno odnosi na socijalnu disfunkciju pojedinca, dok je psihopatija empirijski konstrukt emocionalno-interpersonalne i socijalno-devijantne dimenzije s istaknutim oštećenim emocionalnim funkcioniranjem pojedinca, pri čemu je omogućeno pouzdano predviđanje recidivizma među kriminalnom populacijom. Antisocijalni poremećaj ličnosti i psihopatija nisu međusobno podrazumijevajući, a općenito je češća pojava da pojedinci sa psihopatijom iskazuju i obilježja antisocijalnog poremećaja ličnosti nego što je to obrnuto. Usprkos tome, ta se dva pojma zbog preklapajućih manifestacija često smatraju identičnima ili se psihopatiju vidi kao podtip antisocijalnog poremećaja ličnosti te je njihova etiologija još uvijek nerazjašnjena. Shodno tome, psihopatija je kao formalni konstrukt izostavljena u priručnicima za klasifikaciju poremećaja ličnosti te služi kao praktična teorija. U ovome radu prikazuje se konceptualizacija i usporedba antisocijalnog poremećaja ličnosti i psihopatije, njihova etiologija, emocionalno i kognitivno funkcioniranje, neurofiziološki činitelji te genetski i okolinski razvojni utjecaji. Dodatno, obraća se pažnja na uspješnu psihopatiju u korporativnom okruženju, na što se nadovezuje medijski prikaz neuspješne psihopatije: otkrivenih počinitelja zločina. Zaključno, razmatra se recidivizam te efikasnost terapijskih tretmana.

Ključne riječi: antisocijalni poremećaj ličnosti, etiologija, psihopatija, terapija

Abstract

Antisocial personality disorder is a comprehensive model of unacceptable behaviour that primarily refers to social dysfunction in the individual, while psychopathy is an empirical construct of affective – interpersonal and social – deviant dimensions with prominent impaired emotional functioning of individuals, which enables the reliable prediction of recidivism among the criminal population. Antisocial personality disorder and psychopathy are not mutually implicit, and, in general, it is more common for individuals with psychopathy to exhibit features of antisocial personality disorder than vice versa. Nevertheless, these two terms are often considered identical due to overlapping manifestations. Also, psychopathy is seen as a subtype of antisocial personality disorder, while their aetiology is still unclear. Consequently, psychopathy as a formal construct is omitted in manuals for the classification of personality disorders, serving as a practical theory. This paper presents the conceptualization and comparison of antisocial personality disorder and psychopathy, their aetiology, emotional and cognitive functioning, neurophysiological factors as well as the genetic and environmental influence. In addition, attention is given to successful psychopathy in the corporate environment, to which is added the media coverage of unsuccessful psychopathy – detected perpetrators of crime. In conclusion, recidivism is considered along with the effectiveness of therapeutic treatments.

Keywords: antisocial personality disorder, etiology, psychopathy, therapy