Adaptivnost psihopatije

• Post by: bivanovic
• 27.09.2021.
• Comments off

Sažetak

U okviru evolucijske psihologije, gotovo svaka ljudska karakteristika i ponašanje tumači se kao posljedica adaptacije, egzaptacije ili kao nusproizvod tih procesa. Koristi socijalno poželjnih crta ličnosti su jasne, no i brojne naizgled nepoželjne karakteristike mogu se provući kroz ovakvo tumačenje. Psihopatija, kao specifičan konstrukt, okuplja brojne nepoželjne ljudske osobine poput grandioznosti, egocentrizma, nedostatka emocionalnog doživljavanja i manjka brige za druge ljude. Međutim, pojedinci sa psihopatskim karakteristikama ličnosti se često mogu vrlo dobro uklopiti u svakodnevni život. Razlikujemo primarnu ili „uspješnu“ i sekundarnu ili „neuspješnu“ psihopatiju. Za „uspješnu“ psihopatiju je karakteristično da se koriste manipulativne i prevarantske sposobnosti kako bi osoba stekla najviše resursa uz minimalan trud, pa se tako nerijetko veže uz vodeće pozicije ili visoki status. „Neuspješna“ psihopatija je pak povezana s većim kriminalitetom i lošijim životnim ishodima. Dok se većina poremećaja ličnosti još uvijek smatra patologijom, psihopatija se sve češće promatra kao adaptivna strategija. Ovaj rad će se baviti razjašnjavanjem na koje načine je psihopatija imala ili može imati adaptivnu vrijednost te u kojim se područjima života psihopatske karakteristike smatraju prednostima.

Ključne riječi: adaptivnost, psihopatija, strategija

Abstract

Through the framework of evolutionary psychology, almost every human characteristic and behavior is interpreted as a product or byproduct of adaptation or exaptation. The benefits of socially desirable personality traits are clear, but a number of seemingly undesirable characteristics can also be interpreted as adaptive. Psychopathy, as a specific construct, encompasses numerous undesirable traits such as grandiosity, egocentrism and a lack of emotional capacity and empathy. However, individuals with psychopathic personality traits often fit into everyday life very well. Psychopathy is differentiated into primary or „successful“ psychopathy and secondary or „unsuccessful“ psychopathy. Individuals with „succesful“ psychopathic traits use their abilities of manipulation and deception in order to gain the most resources with minimal effort, and often find themselves in leadership or high status positions. Conversely, „unsuccessful“ psychopathy is associated with higher criminality and poorer life outcomes. While most personality disorders are still considered to be pathologies, psychopathy is increasingly being viewed as an adaptive strategy. This paper will clarify the ways in which psychopathy was and is a valuable adaptive strategy and in which areas of life psychopathic characteristics can be considered as advantages.

Keywords: adaptation, psychopathy, strategy